Làm gì khi bị côn trùng đốt?

Từ đầu hè đến nay, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đã tiếp nhận trên 20 ca bệnh liên quan đến côn trùng đốt. Phần to bệnh nhân bị côn trùng đốt phải nhập viện điều trị là người dân tới từ các tỉnh vùng cao, trung du, như: Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Lạng Sơn... Hầu hết bệnh nhân lúc nhập viện đều không biết bị côn trùng đốt hoặc dù thấy nốt côn trùng đốt nhưng chủ quan. Chỉ tới khi cơ thể bị sốt kéo dài, mệt mỏi, vàng da mới tới bệnh viện khám khiến việc điều trị muộn, bị biến chứng gây nguy hiểm tới tính mạng.

Theo các bác sĩ, phần nhiều phản ứng đối với vết côn trùng đốt thường chỉ biểu hiện nay chỗ nhẹ như sưng nề, ngứa hoặc buốt, khó chịu và sẽ hết trong vòng 1 ngày. Phản ứng chậm, nặng hơn một chút có thể là sốt, phát ban, đau khớp. Một số côn trùng có nọc độc nguy hiểm (ong, kiến...) sẽ gây sốc phản vệ hoặc suy thận, suy gan cấp cho người bị cắn và có thể dẫn tới tử vong nếu như không được xử trí và cấp cứu kịp thời.

Khi bị côn trùng đốt cần rửa sạch bằng xà phòng và nước.

Xử trí lúc bị côn trùng đốt

Đối với các phản ứng nhẹ: Di chuyển tới nơi an toàn để tránh bị đốt thêm. Cạo hoặc chải sạch ngòi bằng vật dụng có mép thẳng như thẻ tín dụng hoặc sống dao. Rửa vùng bị đốt bằng xà bộ phận và nước. Không nên cố kéo ngòi ra; làm vậy có thể khiến nọc độc giải phóng nhiều hơn.

Để giảm đau và sưng tấy, dùng túi chườm lạnh hoặc bọc đá về một miếng vải để chườm. Có thể bôi kem hydrocortison 0,5% hoặc 1% (kem bôi có chứa kẽm hoặc hồ soda nung với tỷ lệ 3 thìa cà phê hồ soda nung với một thìa cà phê nước) lên vết cắn hoặc vết đốt vài lần 1 ngày cho tới lúc triệu chứng giảm đi. Với các phản ứng dị ứng có thể bao gồm buồn nôn và đau bụng nhẹ, tiêu chảy, sưng với đường kính >5 cm ở vết đốt thì cần phải đi khám tại cơ sở y tế.

Đối với các phản ứng nặng: Các phản ứng nặng có thể tiến triển nhanh, với các dấu hiệu và triệu chứng: Khó thở, sưng môi hoặc họng, hoa mắt chóng mặt. nặng hơn là choáng, ngất, lú lẫn, nhịp tim nhanh. Đối với trường hợp này thì cần sớm đến bệnh viện để điều trị kịp thời những biến chứng đe dọa tính mạng, tuyệt đối không chủ quan tự chữa ở nhà.

Việc tự dùng các loại thuốc bôi ở nhà chỉ làm mất thời gian, dễ khiến nạn nhân chủ quan vì cứ nghĩ đã được điều trị, tới khi bệnh trở nặng mới đến bệnh viện thì việc điều trị khi này gặp nhiều khó khăn.

Cần chủ động bộ phận tránh việc bị côn trùng đốt

Không nên trêu chọc, kích động côn trùng. Đặc biệt, cần tránh các động tác nhanh, đột ngột ở gần tổ hoặc đàn côn trùng. Khi đi trong rừng, tiếp xúc với bụi cây hoặc các nơi côn trùng hay tại cần mặc quần áo dài ống, đội mũ, mặc các đồ bảo vệ (như ủng, mũ, găng, đeo kính). Người đã từng bị dị ứng do côn trùng đốt, cắn thì cần đặc biệt tránh xa chúng.

Giữ gìn vệ sinh nhà cửa, môi trường sinh hoạt và môi trường đất, nước. Phải phá bỏ những nơi côn trùng dễ cư trú như các đống rác, gạch vụn, cỏ khô, các vũng nước, bồn nước không dùng đến…

Lê Phương

Mùa hè, coi chừng nguy kịch tính mạng vì côn trùng đốt

Rùng mình với mặt nạ dưỡng da từ côn trùng

Làm gì khi côn trùng chui về tai?